Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати Оила кодексига никоҳни қайд этишдан олдин бир ой кутиш муддатини бекор қилишни таклиф этувчи ўзгартиришларни рад этди. Бу ҳақда юқори палата матбуот хизмати хабар берди.
Ўзгартириш киритиш лойиҳаси муаллифлари келин-куёв ариза бериб, тиббий кўрикдан ўтганидан кейингина никоҳни қайд этишга рухсат беришни таклиф қилишган.
Эндиликда, Оила кодексининг 13-моддасига кўра, никоҳ ФҲДЁ органига ариза берилган кундан бошлаб бир ой ўтгандан кейин тузилади. Агар узрли сабаблар мавжуд бўлса, ой ўтгунга қадар жуфтлик тузилиши мумкин, ва алоҳида ҳолатлар (ҳомиладорлик, туғиш, бир томоннинг касаллиги ва бошқалар) бўлса, никоҳ ариза берилган куни рўйхатга олиниши мумкин.
Сенат тиббий кўрикдан ўтганидан кейин никоҳ тузиш шарти бироз ноаниқ эканлигини таъкидлади – баённомаларни олиш қанча давом этиши аниқ эмас. Бундан ташқари, айрим тоифадаги фуқаролар учун никоҳдан олдин тиббий кўрикдан ўтиш мажбурий эмас. Бундай тоифаларга Оила кодексининг 17-моддасига мувофиқ, эллик ёшдан ошган ҳолда никоҳ тузган фуқаролар, шунингдек, ҳомиладорлик, туғиш, бир томоннинг касаллиги ва бошқалар каби алоҳида ҳолатларга дучор бўлган фуқаролар киради. Улар фақат ўз хоҳишларига кўра тиббий кўрикдан ўтишлари мумкин.
Шунингдек, сенаторлар никоҳни қайд этишдан олдин бир ойлик кутиш муддатини бекор қилиш учун етарли асослар йўқлигини таъкидлаб, «хорижий мамлакатлар тажрибаси ўрганилмагани, таҳлил қилинмагани»ни таъкидладилар.
«Бир қатор хорижий ва МДҲ давлатларида ушбу муддатлар ҳали ҳам мавжуд. Масалан, Россия (1 ойдан кам бўлмаган ва 12 ойдан кўп бўлмаган муддатда), Арманистон (1 ойдан кам бўлмаган 3 ойдан кўп бўлмаган), Озарбайжон ва Қозоғистон (1 ой муддатда) ҳамда бошқа кўплаб мамлакатларда никоҳ тузишда тегишли муддатлар сақланиб қолган», —дейилади Юқори палата матбуот хизмати хабарида.
Никоҳни рўйхатдан ўтказишгача бўлган бир ойлик муддат «фуқароларни ўз қарорларини пухта ўйлаб кўришга ундаш, ёшларнинг шошқалоқлик билан турмуш қуришига йўл қўймаслик, бу уларни оилавий ҳаётга тайёрлаш, мамлакатда ажримлар сонини камайтириш имконини беради», — деб таъкидлайди Сенат.
Муҳокама натижасида Оила кодексига ўзгартишлар киритиш тўғрисидаги қонун лойиҳаси рад этилди.
Қонун лойиҳаси жорий йилнинг апрель ойида Адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилиб, эълон қилинган эди. Адлия вазирлигининг қайд этишича, баъзида ўзбекистонликлар кутиш ойини қисқартириш мақсадида ФҲДЁга қалбаки тиббий маълумотномалар тақдим этган. ФҲДЁ органларида ҳам, соғлиқни сақлаш муассасаларида ҳам коррупция ҳолатлари қайд этилган. Шу билан бирга, камида 2021 йили ва 2022 йили биринчи чорагида никоҳни қайд этиш тўғрисидаги аризалар берилган кундан бошлаб бир ой мобайнида қайтариб олиш ҳолатлари қайд этилмаган, гарчи бу даврда ФҲДЁ органларига 345 мингдан ортиқ ариза келиб тушган бўлса-да.