Uza.uz сайти фотосурати
Ўзбекистонда 2024 йил бошида электр энергиясини марказлашган ҳолда сотиб олиш ва сотишни амалга оширадиган «Ўзэнергосотиш» АЖ ташкил этилади. Бу Ўзбекистон президентининг «Энергетика соҳасида ислоҳотларнинг навбатдаги босқичини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорида назарда тутилган.
Иқтисодиёт ва молия вазирлиги акциядорлик жамиятининг ягона акциядори этиб тайинланган. «Ўзэнергосотиш» акциядорлик жамияти 2024 йил 1 июлдан бошлаб тўлиқ ҳажмда электр энергиясини марказлашган ҳолда сотиб олиш ва сотиш функцияларини бажаришни бошлайди. 2025 йил январь ойидан бошлаб «Ўзбекистон Миллий электр тармоқлари» (МЭТ) акциядорлик жамиятининг электр энергияси экспорти ва импорти бўйича шартномалар, шунингдек, хусусий электр станциялари билан тузилган шартномалар бўйича мажбуриятлари компанияга ўтказилади. МЭТ транспорт ва транзитга ихтисослашган ягона магистрал электр узатиш тизимининг оператори сифатидаги функциясини сақлаб қолади.
Худди шу фармон билан Энергетика бозорини ривожлантириш ва тартибга солиш агентлиги ташкил этилади.
Агентлик ҳукуматга ҳисобот беради. Янги тузилманинг вазифалари орасида:
👉 рақобатбардош электр энергиясининг улгуржи ва чакана бозорларини босқичма-босқич яратишни таъминлаш;
👉 электр энергияси бозорида рақобатни қўллаб-қувватлаш, бозор жозибадорлигини ва талаб ва таклиф мутаносиблигини таъминлаш;
👉 бозорнинг барча иштирокчилари учун тенг ҳуқуқ ва шаффофликни таъминловчи стандартларга риоя этилиши устидан давлат назоратини ўрнатиш;
👉 электр энергияси бозори иштирокчилари фаолиятини лицензиялаш ва лицензия шартларига риоя этилишини назорат қилиш;
👉 электр энергиясини узатиш ва тақсимлаш тарифлари ва тўловларини тасдиқлаш мавжуд.
Агентлик томонидан ўз ваколатлари доирасида қабул қилинган қарорлар вазирликлар, идоралар, ҳокимликлар ва бошқа ташкилотлар, шунингдек мансабдор шахслар ва фуқаролар томонидан бажарилиши мажбурийдир.
Агентлик фаолияти тўғрисидаги низомни 2024 йил 1 январга қадар ишлаб чиқиш топширилган.
ℹ️ Ўзбекистон ҳукумати электр энергиясини сотиб олиш ва магистрал тармоқларни бошқариш бўйича МЭТ ваколатларини тақсимлаш режасини ўтган йилнинг ёзида эълон қилган эди.
«Ягона харидор бўлган компания шартнома асосида барча электр станцияларидан электр энергиясини сотиб олиб, йирик корхона ва ҳудудий электр тармоқлари корхоналарига сотади. Магистрал тармоқлар оператори эса электр энергиясини ташиш, йўқотишларни камайтириш ва энергетика тизимини техник бошқариш учун жавобгар бўлади», — дея тушунтирганди президент матбуот хизмати.
Шу билан бирга, таъкидланганидек, энергетика тизимини модернизация қилиш, иқтисодиёт тармоқлари ва аҳолининг электр энергиясига бўлган эҳтиёжини тўлиқ қондириш учун яқин йилларда 20 миллиард долларга яқин сармоя киритиш талаб этилади.
ℹ️ 2022 йил июнь ойида табиий газни марказлаштирилган ҳолда сотиб олиш ва сотиш бўйича UzGasTrade компанияси ташкил этилганди.
