kapital.kz сайти фотосурати
2021 йил 1 сентябрь ҳолатига кўра, Қозоғистонда 19 186 015 нафар аҳоли истиқомат қилади, бу аввалги шунга ўхшаш тадқиқотлардан бошланган 2009 йилги аҳолини рўйхатга олиш билан солиштирганда 20 фоизга кўпдир. Бундай маълумотлар Миллий статистика бошқармаси сайтида келтирилган.
Агентликнинг таъкидлашича, 2021 йилги аҳолини рўйхатга олишнинг айрим бўлимлари таҳлили эндигина якунланган ва Бюро бу маълумотларни эълон қила бошлайди. Биринчи элемент — демографик маълумотлар.
Тадқиқотларга кўра, республиканинг учта ҳудудида аҳоли сони икки миллион чегарасидан ошган:
✔️ Олмаота вилояти — 2 146 576 киши;
✔️ Туркистон вилояти — 2 054 021;
✔️ Олмаота шаҳри — 2 030 285.
Остона аҳоли сонининг ўсиши бўйича етакчи. Аввалги аҳолини рўйхатга олишдан буён пойтахт аҳолиси сони икки бараварга кўпайиб, 1,2 миллион кишига етган. Чимкент аҳолиси эса бир ярим бараварга кўпайган.
Қайд этилишича, қозоғистонликлар қишлоқлардан шаҳарларга фаол кўчиб ўтишмоқда. 12 йил ичида (2009 йилдан 2021 йилгача) йирик аҳоли пунктлари аҳолисининг улуши 56 фоиздан 61 фоизга ёки 2,7 миллион кишига ошган. Вилоятлар бўйича Ақтўбе, Атирау, Ғарбий Қозоғистон, Қизилўрда, Манғистау ва Туркистон вилоятлари урбанизация кўрсаткичлари бўйича ажралиб туради. Ва етакчи Қарағанда вилояти бўлиб, шаҳар аҳолиси аҳолининг 80 фоизини ташкил қилади, бу миллиондан ортиқ аҳоли дегани.
Статистика бюроси таҳлилчилари республикада аёллар сони эркакларникига қараганда кўпроқ эканлигини таъкидламоқда: мос равишда 9.861.175 ва 9.324.840. Ёки 51,4% 48,6% га нисбатан — фоизларда. Тегишли ҳолат деярли барча вилоятларда кузатилмоқда, фақат Қизилўрда ва Туркистон вилоятларида эркаклар унчалик кўп эмас. Айтганча, аввалги тадқиқотларга нисбатан эркаклар сони 1,6 миллионга, аёллар сони 1,5 миллионга ошган.
2021 йил ҳолатига кўра, қозоғистонликларнинг ўртача ёши 32 ёшни ташкил қилган. Таққослаш учун, 12 йил аввал бу кўрсаткич 31 ёш атрофида бўлган. Шу билан бирга, 15 ёшгача бўлган болалар сони сезиларли даражада ошган — 3,9 миллиондан 5,6 миллион кишига. Ушбу тенденцияни 65 ёшдан ошган кекса фуқаролар ҳам давом этмоқда, бундай одамлар сони 1 фоизга ошган — 1,6 миллион киши. Статистика бошқармасининг қўшимча қилишича, болаларнинг аксарияти Туркистон вилоятида, 90 ёшдан ошганлар эса Шарқий Қозоғистон вилояти истиқомат қилишади.
Бюронинг таъкидлашича, Олмаота, Шарқий Қозоғистон ва Қарағанда вилоятлари бўйича маълумотлар уларнинг бўлинишидан олдин тақдим этилган. Мутахассисларнинг тушунтиришича, икки йил аввал тўпланган маълумотлар ҳозирча чоп этилмоқда, чунки ахборотни қайта ишлаш, нотўғри статистик маълумотларни ўчириш, аввалги аҳолини рўйхатга олиш натижалари билан солиштириш ва ҳоказолар кўп вақт талаб этади.
Биринчи босқичда «Қозоғистон Республикаси аҳолиси» бўлими маълумотлари эълон қилинган. Кейинги навбатда яна саккиз тоифадаги маълумотлар нашр этилади:
✅ «Қозоғистон Республикасида миллий таркиб, дин ва тилни билиш»;
✅ «Қозоғистон Республикасида таълим»;
✅ «Қозоғистон Республикаси аҳолисининг даромадлари ва яшаш манбалари»;
✅ «Аҳолининг миграцияси»;
✅ «Қозоғистон Республикасида аҳоли бандлиги» (1-2-жилд);
✅ «Никоҳ ва оила»;
✅ «Қозоғистон Республикаси уй хўжаликлари»;
✅ «Қозоғистон Республикасида аҳолининг уй-жой хусусиятлари».
