timeskz.kz сайти фотосурати
Қозоғистон президенти Қосим-Жомарт Тўқаев Россиянинг «Известия» газетасига берган интервьюсида Қозоғистон-Россия муносабатларининг «ёрқин келажаги» ҳақида гапирди.
Бу йил Қозоғистон ва Россия ўртасида XXI асрда яхши қўшничилик ва иттифоқчилик тўғрисидаги шартнома имзоланганига ўн йил тўлганини эслатиб, Тўқаев икки мамлакат халқлари ўртасидаги дўстлик қадим асрларга бориб тақалишини, давлатлараро ҳужжатда Қозоғистон-Россия муносабатлари истиқболи алоҳида таъкидланганини таъкидлади.
«Мамлакатларимиз ўртасидаги ҳамкорликни ана шу руҳда баҳолайман – бу бой ўтмиш ва порлоқ келажакка эга бўлган яхши қўшничилик ва иттифоқчиликдир», — деди Қозоғистон президенти.
Тўқаев сармоявий ҳамкорлик соҳасида улкан салоҳият мавжудлигини маълум қилди. Унинг сўзларига кўра, сўнгги 18 йилда Россиядан Қозоғистонга ялпи тўғридан-тўғри инвестициялар оқими 20 миллиард доллардан ошган, ўз навбатида, Қозоғистоннинг Россияга киритган сармояси қарийб 6 миллиард долларни ташкил қилган.
«Бундай динамика, жумладан саноат кооперацияси туфайли мумкин бўлди, унинг доирасида икки мамлакат тадбиркорлик субъектлари умумий қиймати 33,5 миллиард долларлик 143 та қўшма лойиҳани амалга оширмоқда», — деди Қозоғистон раҳбари.
Жумладан, айни пайтда иқтисодиётнинг машинасозлик, металлургия, кимё саноати каби муҳим тармоқларида 16,6 миллиард долларлик 40 лойиҳа амалга оширилмоқда, улар доирасида 15 мингдан ортиқ иш ўрни яратилади.
Россия ва Қозоғистон ўртасидаги «Шимол-Жануб» транспорт йўлагини ривожлантириш бўйича ҳамкорлиги ҳақидаги саволга жавоб берар экан, Тўқаев бу йўналиш транспорт тузилмасини, Евроосиё доирасидаги ҳамкорлик ва ўзаро ҳамкорлик даражасини тубдан ўзгартиришга қодирлигини тушунтирди. Эслатиб ўтамиз, «Шимол – Жануб» — йўловчи ва юк ташиш учун умумий узунлиги 7200 км бўлган, Санкт-Петербургдан Мумбай портигача бўлган мультимодал йўналиш ҳисобланади.
«Бугунги кунда халқаро ҳамкорликда айнан транспорт ва логистика биринчи ўринда туради. Дарҳақиқат, дунёда транспорт йўналишлари ва логистика устидан назорат қилиш учун кучли рақобат мавжуд. Айни пайтда Евроосиёнинг янги транспорт базаси шакллантирилмоқда, у тўғри ёндашув билан иштирокчиларга жиддий иқтисодий ва сиёсий дивидендлар келтириши мумкин», — деди Тўқаев. У Қозоғистон ўзининг барча имкониятлари ва ресурсларидан фойдаланган ҳолда ишончли логистика маркази сифатида ҳаракат қилишига ишонтирди.
Тўқаев, шунингдек Россия газининг Қозоғистон орқали Ўзбекистонга транзити бўйича лойиҳа муҳимлигини маълум қилди.
«7 октабрда бошланган лойиҳа Қозоғистон газ транспорти инфратузилмасини кенгайтириш ва модернизация қилишга, Марказий Осиёда минтақавий барқарорлик ва энергетика хавфсизлигини мустаҳкамлашга хизмат қилади ҳамда мамлакатларимизнинг саноат ривожланишига кучли туртки бўлади, ишбилармонлик муҳитини яхшилашга хизмат қилади. ва фуқароларнинг турмуш даражасини оширишга хизмат қилади», — деб тушунтирди президент. Унинг қўшимча қилишича, Қозоғистон Россия газини ташиш ҳажмини оширишга тайёр.
Суҳбатда Тўқаев, шунингдек:
👉 рус тилини МДҲ давлатлари ўртасидаги дўстона муносабатларни сақлашда жиддий мустаҳкамловчи омил, минтақавий кооперация, ҳамкорлик ва ишончни ривожлантиришнинг самарали воситаси, деб атади.
👉 У томонидан илгари сурилган Халқаро рус тили ташкилотини ташкил этиш ғояси МДҲ давлатларининг давлат тили сиёсатига қарши муқобил вариант эмаслигини таъкидлади.
👉 Қозоғистоннинг жанубий вилоятларида қозоқ-рус мактабларини ташкил этиш бўйича олиб борилаётган музокаралар ҳақида маълум қилди ва Россия билан чегарадош вилоятларда бундай муассасаларни очишдан манфаатдорлигини билдирди;
👉 Бутун дунёни бирлаштирувчи ташкилот сифатида БМТга альтернатива йўқлигини тан олди ва унинг таркибини кенгайтириш орқали Хавфсизлик Кенгашини ислоҳ қилиш зарурлигини таъкидлади.
«Ақл билан иш юритиш ва ҳамкорлик блокли фикрлаш ва худбинликдан устун келишига ишонаман. Бу жаҳон тарихида бир неча марта содир бўлган. Охир оқибат, глобал ҳамжамият «узоқ муддатли барқарор тинчлик» ҳолатига келади. Бунга эришиш учун, шубҳасиз, иккита шарт бажарилиши керак: ўзаро ён беришга тайёрлик ва халқаро ҳуқуқ нормаларига қатъий риоя қилиш. Иккинчи нуқта Қозоғистон ташқи сиёсатининг асосий лейтмотивларидан биридир», — деди Тўқаев.
ℹ️ «Известия» газетасига берилган интервью Россия президенти Владимир Путиннинг Қозоғистонга келиши арафасида чоп этилди, унинг интервьюси бир вақтнинг ўзида «Казахстанская правда» газетасида чоп этилди. Путин амалий ташриф билан келади. Қозоғистонда олий даражадаги музокаралар бўлиб ўтади, сўнгра президентлар видеоконференция форматида Костанайда бўлиб ўтадиган Россия ва Қозоғистон ўртасидаги XIX минтақалараро ҳамкорлик форумининг ялпи мажлисида иштирок этадилар.
