Қозоғистон президенти матбуот хизмати фотосурати
Озиқ-овқат, ўғит ва уруғлар халқаро санкциялардан озод қилиниши керак. Бу ҳақда 9 ноябрь куни Қозоғистон ва Россия ўртасидаги XIX минтақалараро ҳамкорлик форумининг ялпи мажлисида президент Қосим-Жомарт Тўқаев айтиб ўтди.
«Қозоғистон глобал озиқ-овқат хавфсизлигини мустаҳкамлаш учун озиқ-овқат, ўғит ва уруғларни халқаро санкциялардан озод қилиш керак деган позицияда», — деди Тўқаев.
Унинг таъкидлашича, «Қозоғистон ва Россия стратегик шериклар ва иттифоқчилардир». Бу мамлакатлар қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг энг йирик ишлаб чиқарувчилари бўлиб, ғалла экспорти бўйича жаҳон етакчилари ўнталигига киради. Улар бутун дунё бўйлаб ҳайдаладиган ерларнинг деярли 10% ва яйловлар ва пичанзорларнинг 9% ни ташкил қилади.
«Қозоғистонда сўнгги беш йилда қишлоқ хўжалиги ялпи маҳсулоти ҳажми икки баравардан зиёд ошди. Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспорти ҳам икки баробар ортиб, қарийб 6 миллиард долларга етди. Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари дунёнинг 80 давлатига етказиб берилмоқда. Қозоғистон 2022 йилги Глобал озиқ-овқат хавфсизлиги индексида 113 давлат орасида 32-ўринни эгаллади. <…> Келгуси беш йилда Қозоғистон қишлоқ хўжалиги соҳасида умумий қиймати 2,7 триллион тенге (6 миллиард долларга яқин) бўлган қарийб 900 та инвестиция лойиҳасини амалга оширишни режалаштирмоқда. Рақобатбардош, экологик тоза ва илғор халқаро стандартларга, жумладан, «Ҳалол» стандартларига жавоб берадиган экспортга йўналтирилган маҳсулотлар ишлаб чиқариш устувор вазифадир», — деди Тўқаев.
Унинг сўзларига кўра, Қозоғистон агросаноат мажмуасининг стратегик вазифаларидан бири ўзини уруғчилик ва импорт ўғитлари билан таъминлашдан иборат.
«Ўсимликчиликда минерал ўғитлардан етарлича фойдаланилмаётгани биз учун муҳим муаммодир. Қозоғистонда илмий асосланган талабнинг атиги 25 фоизи қўшилган бўлса, Россияда бу деярли уч баравар кўп. Натижада, аксарият қишлоқ хўжалиги экинлари бўйича Қозоғистонда ҳосилдорлик ҳали ҳам бошқа етакчи қишлоқ хўжалиги давлатларига қараганда анча паст», — деди Қозоғистон раҳбари.
Унинг таъкидлашича, Россия дунёдаги энг йирик органик ўғит экспортчиларидан биридир.
«Сотув бозорларининг қайта йўналтирилганлиги муносабати билан Россия ўғитларининг Қозоғистонга импорти сезиларли даражада ошди, бу эса Қозоғистон корхоналари учун тегишли оқибатларга олиб келди. Менимча, биз ЕОИИ ички бозорида бир-биримиз билан рақобатлашмаслигимиз керак. Фермерларимиз учун ўғитлар мавжудлигини ошириш ва ташқи бозорга чиқиш йўлларини биргаликда излашимиз керак», — деди Тўқаев.
Президент яқинлашиб келаётган сув ресурслари тақчиллигини Қозоғистон учун долзарб муаммолардан бири деб атади ва вазият маҳаллий иқтисодиётнинг муҳим тармоқлари, хусусан, қишлоқ хўжалигининг юқори даражадаги сув талаби туфайли янада оғирлашаётганини қўшимча қилди. Тўқаев 20 та янги сув омбори қуриш ва камида 15 та мавжуд сув омборини реконструкция қилиш, 3500 километрдан ортиқ каналларни модернизация қилиш ва рақамлаштиришни маълум қилди. Бу 2027 йилгача қўшимча икки куб километр сув билан таъминлаш имконини беради.
«Россия билан биргаликда Урал ва Иртиш йирик дарёлари ҳавзаларида илмий-тадқиқот ишларини олиб бориш бўйича ҳамкорликни фаоллаштириш бўйича «Ягона йўл харитаси» амалга оширилмоқда. Шуни таъкидлашни истардимки, бундай мураккаб муаммони фақат бир давлатнинг саъй-ҳаракатлари билан ҳал қилиб бўлмайди. Бу масалага манфаатларнинг оқилона мувозанатини ҳисобга олган ҳолда биргаликда ёндашиш керак. Фурсатдан фойдаланиб, Россия билан стратегик шериклик муносабатларимиз сув ресурсларидан икки давлат халқи манфаатлари йўлида биргаликда оқилона фойдаланишга мутаносиб ёндашувни кафолатлайди, деган умиддаман», — деди Қосим-Жомарт Тўқаев.
ℹ️ Қозоғистон ва Россия ўртасидаги ХIХ минтақалараро ҳамкорлик форумининг ялпи мажлиси 9 ноябрь куни Остона шаҳрига амалий ташриф билан келган Россия президенти Владимир Путин иштирокида видеоконференция форматида бўлиб ўтди. Учрашувдан сўнг давлат раҳбарлари тор ва кенг доирада музокаралар олиб бордилар, натижада бир қатор ҳужжатлар, жумладан Россия ва Қозоғистон ўртасида XXI асрда яхши қўшничилик ва ҳамкорлик тўғрисидаги шартнома имзоланганининг ўн йиллиги тўғрисидаги қўшма баёнот имзоланди.
