spot.uz сайти фотосурати
Ўзбекистон ҳукумати пахта етиштириш билан шуғулланувчи фермерларга ўз маҳсулотининг бир қисмини мустақил равишда биржа орқали сотиш, шунингдек, республиканинг бир ҳудуди доирасидаги исталган тармоқ кластери билан фьючерс шартномаларини тузишга рухсат берди. Президент Шавкат Мирзиёев 9 ноябрь куни бўлиб ўтган йиғилишда қишлоқ хўжалигининг ушбу йўналишидаги иш механизмидаги янгиликлар ҳақида гапирди, деб ёзади унинг матбуот хизмати.
Давлат раҳбари, шунингдек, бундан буён келгуси мавсум ҳосили учун пахта етиштириш учун 60 фоиз аванс шаклида имтиёзли кредитлар бевосита фермерларга ажратилишини таъкидлади. Ўз навбатида, етиштирилган пахта ҳосилини йиғиш ва сотиб олиш ва уни чуқур қайта ишлаш учун маблағ ажратиш бўйича кластерларни молиялаштириш давом эттирилади.
Фермер ва кластерлар ўртасидаги муносабатлар тизимини ўзгартириш зарурати соҳадаги муаммолар билан боғлиқ экани таъкидланди. Шундай қилиб, кўплаб корхоналар молиявий интизомни бузади. 122 та кластернинг фермер хўжаликлари ва Қишлоқ хўжалиги жамғармасидан қарзи бор, яна олтитаси ишлаб чиқариш қувватига эга бўлмаса-да, имтиёзли кредитлар олган.
Бундан ташқари, қатор ҳудудларда меҳнат унумдорлиги пастлиги ва маҳсулот таннархининг юқорилиги туфайли корхоналарнинг рентабеллиги 11 фоиздан ошмайди. Шу муносабат билан ҳосилдорлиги 30 центнердан паст бўлган ғўза навларини экишни тўхтатиш, уларнинг ўрнига уруғчилик институтлари томонидан ишлаб чиқилган муқобил навларни экиш тўғрисида қарор қабул қилинди. Очиқ танлов натижаларига кўра танлаб олинадиган янги кластерларга молиявий кўрсаткичлар, ишлаб чиқариш қувватлари ва ускуналари мавжудлиги, шунингдек, хомашёни қайта ишлаш бўйича янада қатъий талаблар қўйилади.
Мутахассисларнинг фикрига кўра, жорий йилги пахта ҳосилини тўлиқ қайта ишлаш натижасида 2024 йили саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми 9,6 миллиард долларга, экспорт ҳажми эса 4,5 миллиард долларга етказилади.
Президент мавзуни давом эттирар экан, саноат ипотекаси шартларида барпо этилган бир қанча истиқболли тўқимачилик корхоналарига алоҳида тўхталиб ўтди. Жумладан, келгуси йили Тошкент вилоятида қиймати 350 миллион долларлик мато ишлаб чиқариш ва бўяшни ташкил этиш лойиҳаси, Қорақалпоғистонда эса 60 миллион долларлик сармоя эвазига сунъий ип ва газламалар ишлаб чиқариш заводи ишга туширилади.
Мирзиёев соҳани қўллаб-қувватлаш мақсадида шундай корхоналарга қатор имтиёзлар бериш тўғрисидаги фармонни имзолади:
👉 бўялган матони 50 фоиздан кам бўлмаган қисмини ички бозорга сотган корхоналар ижтимоий солиқни 1 фоиз ставкада тўлайди;
👉 уларга мол-мулк солиғини 3 йил давомида бўлиб-бўлиб тўлашга рухсат берилади;
👉 2025 йил 1 январга қадар пахта ва сунъий толани импорт қилишда транспорт харажатларининг 50 фоизи қоплаб берилади;
👉 тўқимачилик ва тикув-трикотаж корхоналари учун зарур технологик ускуналар ва уларнинг эҳтиёт қисмларини импорт қилишда улар божхона божидан озод қилинади.
Бундан ташқари, президент қишлоқ хўжалиги корхоналарини кредитлаш тизими қайта кўриб чиқилишини маълум қилди. Шундай қилиб, кредитлар бериш бўйича лойиҳаларни кўриб чиқиш муддати бир йилдан икки ойга қисқартирилади ва банклар маблағларни кўпи билан етти йилга эмас, уч йиллик имтиёзли давр билан ўн беш йилга ажрата бошлайди.
Мирзиёев, шунингдек, Қишлоқ хўжалиги вазирлигига тижорат банклари, халқаро молия институтлари ва давлат бюджети маблағларидан мақсадли фойдаланиш бўйича ички аудит хизматини ташкил этиш бўйича топшириқ берди.
