20 июнь куни Петербург халқаро иқтисодий форумида «Росатом» давлат корпорацияси ва Ўзбекистон ҳукумати ҳузуридаги Атом энергиясини ривожлантириш агентлиги («Ўзатом») ўртасида Ўзбекистонда катта қувватли атом электр станциясини (АЭС) қуриш лойиҳасини амалга ошириш имкониятларини биргаликда ўрганиш тўғрисида битим имзоланди. Ҳужжатларни имзолаш маросимини «Росатом» бош директори Алексей Лихачев ва «Ўзатом» директори Азим Ахмедхаджаев ўтказди, деб хабар беради Аtommedia.online.
Мазкур келишув Россия президенти Владимир Путиннинг 2024 йил май ойида Ўзбекистонга ташрифи ва Алексей Лихачевнинг Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев билан 2025 йил апрель ойида «ИННОПРОМ. Маоказий Осиё» кўргазмасида бўлиб ўтган учрашувида эришилган келишувларнинг давоми бўлди. Ўшанда Ўзбекистон томони катта қувватли АЭС қуриш имкониятларини ўрганишга қарор қилганди.
Ҳужжат кейинчалик тўрттага кўпайтирилиши мумкин бўлган иккита ВВEР-1000 энергоблогини қуришни кўзда тутади.
Лойиҳа Россия, Хитой («Тяньвань» АЭС) ва Ҳиндистонда («Куданкулам» АЭС) қўлланилган руслар технологияларига асосланган. Бугунги кунга келиб, ВВEР-1000 реакторларининг умумий иш тажрибаси 420 реактор-йилдан ортиқ.
««Росатом» давлат корпорацияси Ўзбекистоннинг атом энергетикасини ривожлантириш бўйича стратегик ҳамкори бўлишдан мамнун. Бугун биз ҳамкорлигимиз кўламини кенгайтирмоқдамиз: Жиззах вилоятида кам қувватли атом электр станцияси қурилишини давом эттириш орқали биз ВВEР-1000 реакторлари билан АЭС лойиҳасини амалга ошириш йўлида муҳим қадам қўймоқдамиз»», — деди маросимда Лихачев.
У кичик ва катта атом электр станциясини бирлаштирилиши Ўзбекистонда кучли углеродсиз энергетика кластерини яратиш имконини беради, бу эса мамлакатнинг электр энергиясига ортиб бораётган эҳтиёжини қондиришга хизмат қилиши, саноат ва инновациялар ривожи учун асос бўлишини таъкидлади.
Лихачев «Росатом» Ўзбекистон АЭСнинг биринчи блоки учун реактор ускуналарини ишлаб чиқаришни аллақачон бошлаганини эслатди: 205 тонна бўлган махсус легирланган пўлатдан қуйма қуйилган, ундан келажакда РИТМ-200 реакторининг корпуси яратилади.
Бундан олдин Ўзбекистондаги катта АЭС қуввати 2 ГВт, кичигиники110 МВт бўлиши хабар қилинган эди.
ℹ️ Ўзбекистон ва Россия ўртасида атом энергетикаси, жумладан, биринчи Ўзбекистон АЭС қурилиши бўйича ҳамкорлик тўғрисидаги битим 2017 йил декабрида имзоланган эди, қиймати 11 миллиард долларлик биринчи энергоблок 2028 йили ишга туширилиши режалаштирилган. Ўшанда АЭС мажмуаси ҳар бири қуввати 1200 МВт бўлган иккита энергоблокдан иборат бўлиши тахмин қилинганди.
2024 йил 27 май куни Тошкентда Россия президенти Владимир Путиннинг давлат ташрифи доирасида «Росатом» билан кичик атом электр станциясини лойиҳалаш, етказиб бериш ва қуриш бўйича янги шартнома имзоланган эди. Кичик атом электр станциясини Жиззах вилоятининг Фориш туманидаги Тузкон кўли яқинида қуриш режалаштирилган. Шу йилнинг март ойида кичик АЭС қурилишида биринчи бетонни қуйиш ишлари 2026 йил иккинчи чорагига мўлжаллангани маълум қилинди.