Қирғизистон ва Ўзбекистон пенсия стажини ўзаро тан олиш тўғрисида келишиб олди, бунда пенсионер ушбу мамлакатларнинг қай бирида яшагани ва нафақага чиққунга қадар қаерда ишлаганидан қатъи назар, тўловларни ҳисоблашда стаж ҳисобга олинади. Тегишли ҳужжатлар лойиҳалари икки давлат тегишли идоралари вакилларининг Тошкентда бўлиб ўтган учрашувида имзоланди, деб хабар беради Қирғизистон Ижтимоий фонди матбуот хизмати.
Қайд этилишича, музокараларда Қирғизистон Ижтимоий фонди ҳамда Ўзбекистон Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси ходимлари иштирок этган. Натижада томонлар давлат ижтимоий суғуртаси ва пенсия таъминоти тўғрисидаги Битим лойиҳасини имзоладилар. Таъкидланишича, ҳужжатда ҳар икки давлат қонунчилигининг ўзига хос жиҳатлари ҳисобга олинган.
Ижтимоий фонд таъкидлашича, келишувлардан асосий мақсад Қирғизистон ва Ўзбекистон фуқароларининг суғурта ва давлат пенсияларини олишда тенг ҳуқуқлилигини таъминлаш, шунингдек, суғурта бадалларини икки баравар тўлашни бартараф этишдан иборат.
Жумладан, Тошкентда имзоланган ҳужжат қуйидагиларни ўз ичига олади:
✅ пенсия тайинлаш учун суғурта муддатини сарҳисоб қилиш;
✅ пенсияларни яшаш давлатидан қатъи назар, тўғридан-тўғри фуқароларга етказиб бериш харажатларини ушлаб турмаган ҳолда тўлаш;
✅ Икки марта тўловларга йўл қўймаслик учун хизмат сафарлари стандартлари ва муддатларни узайтириш.
Қирғизистон расмийларига кўра, ушбу келишувнинг амалга оширилиши республикалар ўртасидаги икки томонлама муносабатларни мустаҳкамлайди ва ижтимоий ва иқтисодий ҳамкорлик учун қўшимча имкониятлар яратади, жумладан, Хитой-Қирғизистон-Ўзбекистон темир йўли қурилиши каби йирик инфратузилма лойиҳалари доирасида.
Пенсия стажини ўзаро тан олиш масаласи Россия ва собиқ СССР республикалари ўртасидаги муносабатларда айниқса долзарбдир, чунки бу мамлакатлардан кўплаб одамлар Россия Федерациясида ишлайди ёки у эрга доимий яшаш учун кўчиб ўтади. Иттифоқ парчаланганидан сўнг, Россия ҳукумати Россия паспортини олган эмигрант қаерда суғурта ва бошқа бадалларни тўлашидан қатъи назар, МДҲ давлатларидан ташриф буюрувчиларга пенсия чиқарди ва тўлади. Аммо 2023 йили ушбу қоидани тартибга солувчи ҳужжат қонуний кучини йўқотди.
Кейинчалик Москва алоҳида шартномалар туза бошлади. Шундай қилиб, Қирғизистон ва Қозоғистон Евроосиё иқтисодий иттифоқи иштирокчилари билан тузилган тегишли келишув доирасида яна «пенсия дастури» бўйича ҳамкор бўлди. Яъни, ушбу Марказий Осиё республикаларидан Россия Федерациясига кўчиб ўтган фуқароларнинг СССР даврида, мустақиллик даврида — 2021 йилгача (Россия ва МДҲ давлатлари ўртасидаги шартномани денонсация қилиш жараёнининг бошланиши), шунингдек, Россияда ишлаган даври стажи ҳисобга олинади.
Тожикистонда алоҳида келишув мавжуд бўлиб, унга кўра Россия Федерацияси пенсияни ҳисоблашда муҳожирнинг аввалги яшаш жойи ҳудудида олган барча иш стажини ҳисобга олади.
Ҳозирга қадар Россия ва Ўзбекистон ўртасида бундай ҳужжат ҳали имзоланмаган. Гарчи томонлар бир неча йиллардан бери турли даражаларда музокаралар олиб бораётган бўлсаларда.