akchabar.kg сайти фотосурати
Қирғизистоннинг Ўзбекистон билан чегарадош Боткен вилоятида жойлашган «Қизил-Қия-автодорожний» назорат-ўтказиш пунктида кўпинча катта навбатлар юзага келади. Вазият тунда, фақат битта пост очиқ бўлгани учун оғирлашади. Бунга шахсий таркибнинг етишмаслиги сабаб, дея тушунтиради 24.kg мухбири билан суҳбатда исми сир қолишни истаган чегарачи.
Унга кўра, тунги сменада Қирғизистондан Ўзбекистонга фақат битта назорат пункти очиқ. Сабаби чегарачилар етишмайди. Шу билан бирга, навбатлар одатий ҳолга айланган, чунки бу назорат пункти орқали ҳар куни 4,5 минг, дам олиш кунлари эса 7 минг киши чегарани кесиб ўтади.
«Айтишларича, лойиҳа бор, унга кўра бу ерда иккита алоҳида кириш жойи пайдо бўлади», — дейди мухбирга аноним суҳбатдош.
Таҳририят ходими кечки пайт назорат-ўтказиш пункти ҳақиқатан ҳам гавжум бўлгани — тор йўлак ёнида 30 га яқин одам тўплангани ва ўтишни хоҳловчилар сони ортиб борганига гувоҳ бўлган. Қутилар, сумкалар ва бошқа катта ҳажмли нарсаларни кўтариб юрганлар учун аҳвол жуда қийинлашган. Юкни пост яқинига қўйиш ҳам унчалик осон эмас. Бу ер хира ёритилган, кимдир ерга сув қуяётган шлангни қаровсиз қолдирган, атрофда ифлос кўлмаклар ҳосил бўлган.
Паспорт назорати кабинасида юк машинаси ҳайдовчиларининг иккинчи қатори пайдо бўлган. Ҳужжатларни текшириш пункти битта бўлгани учун юк ташувчилар навбатсиз ўтишга ҳаракат қилишарди. Табиийки, пиёдалар ғазабланарди ва назорат пунктлари учун одатий бўлиб қолган можаро бошланади.
Ўзбекистонлик Дониёр исмли тадбиркор чегарани мунтазам кесиб ўтишини тан олади.
«Қирғизистонга мева, сабзавот, газлама, қарама-қарши йўналишда эса сут маҳсулотлари ва қурилиш материалларини олиб келамиз. Мен бу ердан доимо ўтаман ва доим навбатлар, ур-сурни кўраман. Чегарани кесиб ўтишда муаммолар бўлса, туризм ва иқтисодиётни қандай ривожлантириш ҳақида гапириш мумкин? Илтимос, айтинг: «тепадагилар» вилоятлар овозини ҳам эшитишсин», — дея мурожаат қилади тадбиркор расмийларга.
Бироқ, бундан нафақат ишбилармонлар азият чекмоқда. Кўпчиликнинг чегара нариги томонида қариндош-уруғлари бор, улар ҳар сафар ташриф буюришганида назорат-ўтказиш пунктида қийинчиликларга дуч келишади.
Шунингдек, бу ерда стандарт қулайликлар йўқ. Ёруғлик ёмон, ҳожатхоналарда антисанитария, навигация йўқ, лекин энг муҳими, ҳамма учун ҳужжат ва нарсаларни текширувчи битта пост ишлайди. Шу боис енгил йўловчилар юк ташувчи тадбиркорлар, шунингдек, автоуловчилар билан бир навбатда туришлари керак.
Айни пайтда, Божхона хизмати журналистларга «Қизил-Қия-автодорожний» назорат-ўтказиш пункти Евроосиё иқтисодий иттифоқи талабларига мувофиқ замонавий техник воситалар, масалан, тарози ўлчаш ускуналари, рентген-текширув блоклари, видео қайд этиш тизими билан жиҳозланганини тушунтиради.
Қирғизистон Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси чегара хизмати вакиллари фуқаролар танқидига қўшилган ҳолда батафсилроқ жавоб беришди. Мазкур назорат-ўтказиш пункти кунига 3600 киши ва 180 автомашинани ўтказишга мўлжалланган. Аммо сўнгги йилларда, айниқса, туристик мавсумда одамлар оқимининг ортиши кузатилган. Ҳар куни йўловчилар қатнови 5000 нафарга, автомобиллар сони эса 500 донага ошган. Шу муносабат билан божхона хизматига вазиятни тўғрилаш бўйича чора-тадбирлар режаси тақдим этилган, чунки бундай муаммоларни ҳал этиш айнан божхоначилар зиммасига юклатилган. МХДҚ хулосасига кўра, Қизил-Қиядаги назорат-ўтказиш пункти реконструкция ва модернизация ишлари 2026 йил баҳорида бошланиши ҳақида маълумотлар бор.
