Хорижлик экспертлар Тошкентдаги Ислом цивилизацияси маркази музейига баҳо беришди

Биринчи Ренессанс зали. ИЦМ матбуот хизмати фотосурати

«Буюк ўтмиш мероси – маърифатли келажак пойдевори» форуми иштирокчилари Ислом цивилизацияси маркази бўйлаб саёҳат қилишди. Улар музей экспонатлари, инновацион кутубхона, болалар музейини томоша қилдилар.

Экскурсия ўтмишнинг буюк сиймолари, жумладан, Амир Темур, Алишер Навоий, Хоразмий, Мирзо Улуғбек ва бошқалар тасвирланган паннолар билан безатилган залдан бошланди. Исломгача бўлган давр залида меҳмонларга нодир қадимий ашёлар, жумладан, қадим давр, Искандар Зулқарнайн ҳукмронлиги, Кушон империяси, Афрасиёб ва Сўғдиёнага оид экспонатлар тақдим этилди. Иштирокчилар турли интерактив тадбирларни, жумладан, 3D камондан отиш, қадимий сўғд либослари устига фотосурат қўшиш ва ўз исмини хоразм тилида ёзиш имкониятини синаб кўрди.

«Ислом цивилизацияси марказидаги ўзбекистонлик ҳамкасбларимиз замонавий ахборот технологиялари ва сунъий интеллектдан фойдаланган ҳолда, бутун бу кетма-кетликни — цивилизациянинг келиб чиқиши, унинг динамикаси ва эволюциясини намойиш этдилар. Кўргазмаларда нусхалар ва асл нусхаларнинг ажойиб уйғунлиги мавжуд. Контент жуда жозибали, айниқса, ёшлар учун. Маълумотлар мазмунли, жозибали ва мазмунли акс эттирилган, давр руҳига мос тушади», — деди Қозоғистон Миллий тарих музейи директори Берик Абдигалиули.

Исломгача бўлган давр зали. ИЦМ матбуот хизмати фотосурати

Биринчи Ренессанс залида форум иштирокчилари Саудия Арабистони расмийлари яқинда Ўзбекистонга совға қилган кисвани томоша қилишди. Шунингдек, уларга Абу Али ибн Сино ва Хоразмий даврига оид ноёб осори-атиқалар, Биринчи Ренессанс даврида алломалар эришган ютуқларга оид видеофильм намойиш этувчи 3D хона кўрсатилди.

«Кисвани шахсан кўриш, унинг элементларини яқиндан ўрганиш Аллоҳ таоло уйига кичик зиёрат қилишнинг бир туридир. Бундай алоқа севги ва жунбуш уйғотади, Қуръон сўзларини ва мўминларнинг Аллоҳ уйини зиёрат қилишига оид мажбуриятини эслатади. Ҳаммаси ички кечинмалардан бошланади: одам тайёргарлик кўради, пул йиғади ва таътилга чиқиш ёки мусулмончилик бурчини бажариш ҳақида ўйлайди. Шу боис Ислом цивилизацияси марказига кисва қўшилиши улкан ютуқ, буюк ва ҳикматли ғоя, деб ҳисоблайман. Бу нафақат мусулмон маданияти ва урф-одатларининг элементи, балки ҳозирда ҳар бир ташриф буюрувчи учун очиқ бўлган ибодатнинг бир қисмидир», — тдея аъкидлади Россия мусулмонлари диний бошқармаси раисининг биринчи ўринбосари Дамир Мухетдитнов.

Биринчи Ренессанс залидаги кисва. ИЦМ матбуот хизмати фотосурати

Иккинчи Ренессанс зали меҳмонларни Темурийлар даврига оид асарлар билан кутиб олди. Деворлари Навоий ва Бобур асарлари асосидаги миниатюралар билан безатилган. Мирзо Улуғбекнинг коинот мавзусига алоҳида эътибор берилган. Технологиялар ёрдамида расадхона ва юлдузлар харитаси қайта яратилди.

Меҳмонлар ҳозирда илк ташриф буюрувчиларни кутиб олишга ҳозирлик кўраётган Қуръони карим залига ташриф буюришди.

«Ислом цивилизацияси марказига 114 та Қуръонни жойлаштириш ғояси ҳақиқатдан ҳам улуғвор ва бу халқаро ва минтақавий миқёсда катта таъсир кўрсатади, деб умид қиламан. Усмон Қуръонининг мавжудлигига келсак, у буюк тарихий меросни ифодалайди. Бу худди ўша мусхаф бўлиб, унда халифанинг қони изларини қолган. У тарихий аҳамиятга эга ва агар Марказдан жой олса, алоҳида эътиборга лойиқ бўлади», — дейди Саудия Арабистонидан Мусулмон дунёси лигаси вакили Салоҳ Ал-Аддуаний.

«Янги Ўзбекистон» залида Учинчи Ренессанс даври ўз аксини топган. Замонавий технологиялар Ўзбекистоннинг бугуни ва келажагини ифодалайди. Асосий эътибор республиканинг энг катта бойлиги – халқига қаратилган. Марказнинг иккинчи қаватида меҳмонларга ЮНEСКО, UNESCO, ISESCO, IRCICA, ТУРКСОЙ каби халқаро ташкилотларнинг ваколатхоналари, шунингдек, Al-Furqan жамғармаси, Оксфорд ислом тадқиқотлари маркази, 100 дан ортиқ илмий институтлар, музейлар, Туркия, Россия ва Марказий Осиёдаги кутубхоналар филиаллари жойлашган офислар намойиш этилди. Экскурсиянинг алоҳида босқичи ташриф буюрувчиларга қулайлик яратиш мақсадида замонавий технологиялар ва гаджетлар билан жиҳозланган ноёб, инновацион кутубхона бўлди.

«Бир сўз билан айтганда, бу жуда ажойиб. Ислом цивилизацияси маркази кўплаб мутахассислар: музей ходимлари, тадқиқотчилар ва рассомларнинг улкан меҳнати натижасидир. Бу ерда кўплаб одамларнинг саъй-ҳаракатлари бирлашди ва бу жуда таъсирли. Марказ шунчаки музей эмас, бу Ўзбекистон тарихини унинг энг юксак миллий ва буюк ютуқларига тақдим этадиган цивилизацион ёндашувидир. Бу ғоя – бу ерда яшаётган халқнинг буюклигининг тасдиғидир, бу ташриф буюрувчиларда ғурур туйғусини уйғотади», — деди Россия Фанлар академияси Шарқ қўлёзмалари институти директори Ирина Попова.

У экспозиция турли томошабинлар учун мўлжалланганини таъкидлади.

«Олимлар бу ерда жиддий материаллар топадилар, кенг жамоатчилик эса тарихнинг жонли, интерактив тажрибасини, ўша даврнинг бир қисми эканини ҳис қилиш имкониятини топади. ​​Бу ёндашув меросни янада яқинроқ ва тушунарли қилади. Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев гуманитар фанларни — тил, тарих, маданият ва диний анъаналарни ўрганишни қўллаб-қувватлаётгани жуда муҳим. Шундай муҳитда мамлакатнинг келажаги бўлмиш янги авлод вояга етмоқда. Гуманитар қадриятларсиз келажак бўлмайди. Ўтмишни ўрганиш орқали биз келажакни яратамиз — Ислом цивилизацияси маркази бунга яққол мисолдир», — дея хулоса қилди Попова.

Учинчи Ренессанс зали. ИЦМ матбуот хизмати фотосурати

Экскурсиядан сўнг форум иштирокчилари 10 та мавзули бўлимлардан иборат гуруҳларга бўлиниб, икки кунлик форум доирасида иш бошладилар.

«Буюк ўтмиш мероси – маърифатли келажак пойдевори» мавзуидаги икки кунлик форум Шавкат Мирзиёев таклифи билан ташкил этилди. Тадбирда 20 дан ортиқ давлатдан 200 дан ортиқ олим ва экспертлар иштирок этади. ТУРКСОЙ, ISESCO, IRSICA, Al-Furqan каби миллий ва халқаро илмий ташкилотларнинг вакиллари эксперт сифатида хизмат қилади. Дунёнинг ўндан ортиқ оммавий ахборот воситалари, жумладан Евроньюс, «Ал-Жазира», «Мир» тадбирни ёритади.

ℹ️ Ислом цивилизацияси маркази Хасти-Имом мажмуаси ёнида қурилмоқда. Иншоот қадимги меъморий обидалар шаклида бунёд этилмоқда. Мажмуанинг тўрт томонида баландлиги 34 метрли пештоқлар, ўртада 65 метрли гумбаз қурилган. Марказнинг энг асосий қисмида Қуръони карим зали бунёд этилмоқда. Бу ерда 460 ўринли анжуманлар зали ҳам қуриб битказилди. ИЦМ Ўзбекистон халқаро исломшунослик академияси ва дунёнинг ихтисослаштирилган илмий-таълим марказлари билан ҳамкорликда аждодлар меросини ўрганиш, идрок этиш борасида маърифий масканга айланиши кўзда тутилган.

ШУНИНГДЕК ЎҚИНГ