Абдужамил Калмуратов. Видеодан кадр
Ўзбекистонда АЭС қурилиши бўйича жамоатчилик эшитувлари 2025 йилнинг ноябрь-декабрь ойларида ўтказилиши режалаштирилган, деб маълум қилди АЭС қурилиши дирекцияси раҳбари Абдужамил Калмуратов, деб хабар беради Spot.uz.
Калмуратовнинг сўзларига кўра, тадбирга тайёргарлик Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлиги томонидан тасдиқланган низом асосида олиб борилмоқда.
Эшитувлар Жиззах вилояти ҳокимлиги вакиллари, маҳаллий аҳоли, журналистлар, хорижлик кузатувчилар иштирокида очиқ мулоқот тарзида ўтказилади. Якунда овоз бериш жараёни ўтказилади.
Эшитувларнинг асосий мақсади лойиҳанинг атроф-муҳитга таъсирини баҳолаш, жумладан, ўсимлик ва ҳайвонот дунёсининг экологик ҳолати, ер ости сувлари, атмосфера ҳавоси, шунингдек, метеорологик ва сейсмик параметрларни муҳокама қилишдан иборат бўлади. Ушбу тадқиқотлар 2018 йилдан буён «Ўзатом» агентлиги буюртмаси бўйича ихтисослаштирилган лойиҳа институтлари иштирокида давом этмоқда.
Калмуратов дирекция эшитувлар ўтказишга техник ва ташкилий жиҳатдан тайёрлигини тасдиқлади. Унинг таъкидлашича, муҳокама «Росатом» билан шартномани бекор қилишни назарда тутмайди, балки лойиҳага тузатишлар киритиш имкониятини беради.
«Гап шартномани бекор қилиш ҳақида эмас. Эшитувларда лойиҳанинг атроф-муҳитга таъсири муҳокама қилинади. Шартнома ёки лойиҳага ўзгартиришлар киритиш — ҳа, бўлиши мумкин?», — деди у.
Абдужамил Калмуратовнинг тушунтиришича, АЭС қурилиши лойиҳаси тижорий эмас, балки ижтимоий-иқтисодий хусусиятга эга. «Бу бутун иқтисодиётни ўз ортидан эргаштирувчи етакчи лойиҳадир», — дея хулоса қилди у.
2025 йил сентябрь ойида «Ўзатом» директори Азим Ахмедхаджаев жамоатчилик муҳокамаси лойиҳани амалга оширишнинг мажбурий босқичи эканини таъкидлади. «Жамоатчилик фикрини ҳисобга олмасдан биз олдинга силжий олмаймиз», — деган эди у.
Калмуратов, шунингдек, Ўзбекистонда кичик атом электр станцияси қурилиши белгиланган муддатдан бир неча ой олдинда эканини маълум қилди. Қурилиш майдончасида атом электр станцияси учун котлован қазишга тайёргарлик кўрилмоқда. Ишларни 9−10 октабр кунлари бошлаш режалаштирилган.
ℹ️ Ўзбекистон ва Россия ўртасида атом энергетикаси соҳасида, жумладан, Ўзбекистоннинг биринчи атом электр станциясини қуриш бўйича ҳамкорлик битими 2017 йил декабрида имзоланган эди. Қиймати 11 миллиард доллар бўлган биринчи энергоблок 2028 йилда ишга туширилиши режалаштирилган. Ўшанда АЭС мажмуаси ҳар бири 120 МВт қувватга эга иккита энергоблокдан иборат бўлиши кўзда тутилган эди.
«Росатом» билан кичик атом электр станциясини лойиҳалаш, етказиб бериш ва қуриш бўйича янги шартнома — 2024 йил 27 май куни Тошкентда Россия президенти Владимир Путиннинг давлат ташрифи чоғида имзоланганди. КАЭС биринчи бетонини қуйиш 2026 йилнинг иккинчи чорагига мўлжалланган.
АЭС қурилиши режалари Ўзбекистон аҳолиси орасида кўплаб баҳс-мунозараларга сабаб бўлди. Уни қўллаб-қувватловчилар иншоот технологик тараққиёт ва иқтисодий фойда келтиришини таъкидласа, мухолифлар у экологик фалокат ва йирик ўғирлик хавфини келтириб чиқаради, деб ҳисоблайди.
