yuz.uz сайти фотосурати
Ўзбекистонда расмий банд бўлган барча шахсларга нафақалар босқичма-босқич Ижтимоий суғурта жамғармаси томонидан тўланиши йўлга қўйилади. 2026 йилдан бошлаб аёлларга ҳомиладорлик нафақаси, 2026 йил иккинчи ярмидан эса вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик нафақалари тўлаб борилади. Бу ва бошқа қўллаб-қувватлаш чоралари 29 октябрь куни Президент Шавкат Мирзиёевга тақдим этилди, деб хабар беради унинг матбуот хизмати.
Таъкидланишича, «Камбағалликдан фаровонлик сари» дастури доирасида фуқароларнинг бандлигини таъминлаш ва уларни тадбиркорликка жалб этиш бўйича амалга оширилаётган ислоҳотлар натижасида камбағаллик даражаси 2021 йилдаги 17 фоиздан 6,8 фоизга, кам таъминланган оила сифатида нафақа олувчилар сони эса 14 фоиздан 6,1 фоизга камайган.
Шу билан бирга, бугунги кунда аҳолини оғир ҳаётий вазиятларда даромадсиз қолиши ва камбағалликка тушишининг олдини олиш масалалари давлатнинг доимий эътиборида. Тақдимотда бу борадаги долзарб масалалар кўрсатиб ўтилди. Жумладан, хусусий секторда банд бўлган аҳолининг барчасига ҳам ҳомиладорлик, вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик ва ишдан бўшаш бўйича нафақалар тўлаб берилмаяпти. Бу ҳолатни иш берувчилар нафақаларни тўлашга ортиқча юкланма сифатида қараётгани сабабли тадбиркорлар учун ушбу тизим жозибадор эмаслиги билан изоҳлаш мумкин.
Бироқ, тегишли идоралар расмийлари таъкидлашича, Халқаро меҳнат ташкилоти конвенцияларига мувофиқ, туғиш ва касаллик бўйича нафақалар ижтимоий суғурта механизмлари орқали тўланиши лозим. Шунинг учун масъул мансабдор шахслар нафақа қамровини кенгайтириш ва миллий ижтимоий суғурта тизимини халқаро стандартларга мослаштиришга қаратилган таклифларни тайёрладилар.
Ўз навбатида, президент янги тизимнинг асосий мақсади нафақат аёллар ва ишчиларнинг ижтимоий ҳимоясини кучайтириш, балки расмий меҳнат муносабатларини рағбатлантириш эканини таъкидлади.
Мирзиёев таклифларни маъқуллаб, ижтимоий суғурта соҳасини рақамлаштириш, тизим шаффоф ишлаши, нафақалар проактив равишда тайинланиб, тўлаб борилишини таъминлаш юзасидан аниқ топшириқлар берди.
«Газета.uz» хабарига кўра, Ўзбекистон Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги директори Мансурбек Оллоёровнинг таъкидлашича, ўтган йили пулли касаллик таътиллари сони 900 000 дан ошган. Шунга қарамай, клиникаларда аёлларга тахминан 133 000 та касаллик таътиллари берилган, улардан 115 000 таси давлат сектори ташкилотлари ходимлари учун, 15 000 дан сал кўпроқ қисми — хусусий сектор учун.
Хусусий секторда тахминан 3,6 миллион киши иш билан таъминлангани ҳисобга олинса, ҳар йили камида 150 000−160 000 аёл ҳомиладорлик таътилига чиқади. Бироқ, улардан атиги 15 000 нафари ижтимоий нафақа олади, бу эса қамровнинг пастлигидан далолат беради, дея хулоса қилади мулозим.
Янги тизим жорий этилиши билан хусусий секторда ишлайдиган аёллар ҳам 1 январдан бошлаб ижтимоий суғурта механизми орқали ҳомиладорлик нафақасини олиши мумкин. Оллоёров сўзларига кўра, нафақа миқдори иш стажига, шунингдек, тўланган ижтимоий ва даромад солиғига боғлиқ бўлади
