Қироллар суҳбатдоши

Тошкентда Тимур Д'Ватцнинг «Аркадия ҳақидаги орзулар» кўргазмаси бўлиб ўтди

Ёз бошида Ўзбекистон бадиий санъати ҳаётида ёрқин ва ғайриоддий воқеа юз берди. Дубай (БАА) замонавий санъат галереяси Andakulova Gallery британиялик рассом Тимур Д'Ватцнинг «Аркадия ҳақида орзулар» туркумидаги асарларини Тошкент фотосуратлар уйига бир неча кунга олиб келди.

Тимур Д'Ватц, фотоавтопортрет

Тимур Д'Ватц 1968 йили тошкентлик таниқли рассомлар Энгель Исхаков ва Лариса Давац оиласида туғилган. Бошланғич бадиий таълимни Павел Беньков номидаги Республика рассомлик билим юртида олган. 1990 йили у Москвага кўчиб ўтган ва у ерда унинг асарлари кўргазмаларда намойиш этила бошлайди. У рус ва Византия икона чизиш санъатини ўрганган. 1995 йили у Буюк Британияга кўчиб ўтади ва у ерда Қироллик санъат академиясида ўқишини давом эттиради. 2021 йили у Германиядаги Nord Art — Европадаги энг йирик замонавий санъат кўргазмаларидан бирида Гран-прини қўлга киритади. Ўша йили у Лондондаги Миллий портрет галереясининг BP Portrait Award мукофоти билан тақдирланган.

Тимур Д'Ватцнинг асарлари Буюк Британия қироли Карл III, Саудия Арабистони шаҳзодаси Файсал бин Салмон Ол Сауд ва Баҳрайн қироли Ҳамад бин Исо Ал Халифанинг коллекцияларидан жой олган. Рассом Лондондаги Нотр-Дам де Франц католик черковидаги қурбонгоҳни безаган. Унинг асарлари дунёнинг турли мамлакатлари пойтахтларидаги Four Seasons меҳмонхоналарини безашда фойдаланилган.

Тимур Д'Ватц. «Венеция тарихи». Холст, бўёқ. 2025

«Кўргазманинг «Аркадия ҳақидаги орзулар» номи қадимги юнон мифологиясида алоҳида ўрин эгаллаган ва «Олтин аср» билан боғлиқ бўлган афсонавий Аркадия мамлакати билан боғлиқ, — деб тушунтиради кўргазма концепциясини унинг ташкилотчиси, дубайлик галереяшунос Наталья Андакулова. – Рассом картиналари – сеҳрли флора ва фантастик ҳайвонлар орасида афсонавий саёҳатчилар пайдо бўладиган сирли ва ажойиб ўрмондир. Йўқолиб кетган антик даврнинг аллегорик ҳайкаллари нафақат орзу ва иллюзияларни, балки қадимги рамзлар ва афсоналар ҳамон инсон тасаввурида ҳукмронлик қилаётганини эслатади».

Дарҳақиқат, Тимур Д'Ватцнинг «Аркадия» асари маълум бир географик жойлашув ва ҳаётнинг маълум бир даври билан боғлиқ бўлган соғинчли макон эмас — биз буни Ўзбекистоннинг кўплаб замонавий рассомлари ижодида тез-тез кўришимиз ва шубҳасиз эътироф этишимиз мумкин. Трансмиллий рассом тасвирий санъат тарихига шўнғиш учун маҳаллий боғлиқликлардан сакраб ўтди. Аниқроғи, унинг аристократик ва романтик табиати ифлдасини топган маънавий ва эстетик кластерларга.

Тимур Д'Ватцнинг рассомлик услуби зукко томошабин хотирасини бир зумда рафаэлчилар эстетикасидан олдинги ва квадроченто рассомларига элтади ва Палеологлар давридаги Византия Уйғониш даврининг мозаикаси ва иконографияси билан янада уйғунлашади. Агар улар кельтлар мифологияси сюжетларини тасвирлашни ўз зиммаларига олишган бўлса. Персонажлар ва объектлар макон фонида ажралиб турмайди, балки икки ўлчовли текисликда чексиз декоратив нақшга органик тарзда тутушган — гўё мавжудликнинг ажралмас матоси бўлиб, унда аҳамиятсиз тафсилотлар бўлиши мумкин эмас ва улар ўз ичида чексиз кўпаяди.

Бундай идрокка зиғир матосига қаттиқ чўтка уришларнинг ноёб техникаси ва ўта ёрқин рангларнинг контрастли палитраси туртки беради. Узоқдан қараганда, расмлар мозаика ёки ўрта аср гобеленларига жуда ўхшаш кўринади, лекин яқиндан улар замонавий безак лабиринтларига айланади.

Сериалнинг сюжетлар умумийлиги ўлжаси мутлоқ уйғунлик ҳиссини ўзида жам қилган – қироллик овидир.

ШУНИНГДЕК ЎҚИНГ