Чидамлилик пойгаси

Ўзбекистонда спорт тарихида биринчи марта экстремал шароитларда спорт мотоциклларини ҳайдаш бўйича эндуро мусобақалари бўлиб ўтди.

Саралаш босқичи. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

9-10 август кунлари Тошкент вилояти, Оҳангарон туманининг маъмурий маркази – Охангарон шаҳрида Марказий Осиё ва МДҲ спортчилари иштирокида Turon Enduro Cup Uzbekistan 2025 мусобақаси бўлиб ўтди. Мусобақа ташкилотчилари Ўзбекистон автомобил ва мотоцикл миллий федерацияси (NAFKU) ва AKKERMANN цемент заводи бўлди.

Саралаш босқичи. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

ℹ️ Akkerman — Ўзбекистондаги энг йирик цемент ишлаб чиқарувчи корхоналардан бири. Turon Enduro Uzbekistan Cup 2025 мусобақасида иштирок этиш компаниянинг ижтимоий аҳамиятга эга ташаббусларни қўллаб-қувватлаш ва Ўзбекистонда спорт маданиятини ривожлантиришга ҳисса қўшиш истагини акс эттиради.

ℹ️ Ўзбекистон автомобил ва мотоцикл миллий федерацияси (NAFKU) мамлакатдаги автомобил ва мотоцикл спортини расмий тартибга солувчи орган ҳисобланади. Ташкилот мусобақалар доирасида халқаро стандартларни ишлаб чиқиш, оммалаштириш ва уларнинг бажарилишини назорат қилиш учун жавобгардир. NAFKU иштироки турнирнинг белгиланган спорт талабларига мувофиқлигини ва юқори даражадаги хавфсизликни кафолатлади.

Саралаш босқичи. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

ℹ️ Эндуро (лотинча indurare — чидамоқ, бардош бермоқ) — махсус тоифадаги мотоциклларда табиий йўлдан ташқарида ёки сунъий тўсиқлар ўрнатилган йўлларда экстремал ҳайдаш. Дастлаб, бундай пойгалар техника имкониятларини синаб кўришнинг усули бўлиб хизмат қилди. Биринчи мусобақа 1902 йил 4-5 июлда АҚШда Бостон — Нью-Йоркка йўналишида бўлиб ўтган. Ҳозирги кунда дунёнинг турли мамлакатларида кўплаб ажойиб мусобақалар ўтказилмоқда, уларда фақат қатъий белгиланган техник хусусиятларга эга мотоцикллар қатнашиши мумкин. Эндуро мотоцикллари ҳаво-мой совутиш тизимига эга бўлган тўрт тактли двигателнинг нисбатан паст оғирлиги, паст шовқин даражаси, йиқилишга чидамли дизайни, осон таъмирланадиган ғилдираклари ва юқори даражадаги тутқичли шиналари билан ажралиб туради.

Саралаш босқичи. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

Оҳангарон шаҳар стадионида Turon Enduro Cup Uzbekistan 2025 мусобақасининг биринчи кунида райдерлар (мотоциклчилар) турли сунъий тўсиқларни енгиб ўтиш бўйича куч синашди. Ушбу саралаш босқичи бўлажак асосий пойга иштирокчиларининг бошланғич позицияларини белгилаб берди.

Саралаш босқичи. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

Асосий пойга Rock Day 10 август куни эрталаб соат 8:00 да шаҳар чегарасидан узоқда бошланди ва AKKERMANN компаниясига қарашли Охангарон цемент карьери ҳудудида бўлиб ўтди. Эндуро учун зарур бўлган ҳамма нарса бор эди — мураккаб рельефли очиқ ерлар, баландликдаги катта фарқ, кўплаб тик кўтарилишлар ва пастликлар, тошлар билан тўлдирилган қоя уюмларидан иборат участкалар, майда тошлар ва сирпанчиқ тошлар билан қопланган текис далалар.

Rock Dayнинг старт олиш лагери. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

Об-ҳаво спортчилар ва томошабинлар учун қўшимча синовга бўлди. Оҳангаронда ҳаво ҳарорати кундузи +39 даражага етди. Аммо бу сенсорлар ўта сояда ҳароратни ўлчайдиган энг яқин метеорологик кузатув нуқтасининг термометр кўрсаткичлари эди. Цемент карьерининг очиқ ҳавода ва Шавазсой дарёсининг яқинидаги қуруқ тубида қандай бўлганини фақат тахмин қилиш мумкин. Rock Day пойгаларида бўлган «Фарғона» мухбири ўзини гўё ҳамма нарса улкан това юзасида содир бўлаётгандек ҳис қилди.

Turon Enduro Cup Uzbekistan 2025 томошабинлари. Андрей Кудряшов фотосурати/«Фарғона»

Финал пойгаси мутлақ таснифлаш форматида ўтказилди. Бу уни томошанинг баъзи элементларидан маҳрум қилди — спортчилар «ғилдиракни ғилдиракка тақаб» бир-бирларини таъқиб қилишганда. Аммо бу турли даражадаги тайёргарликка эга бўлган иштирокчиларга ғалаба қозониш имкониятини берди. Муваффақиятли ўтиш пунктларининг узунлиги ва сонига қараб пойга йўналишлари қийинчилик тоифаларига бўлинган: «бронза», «кумуш» ва «олтин». Ўтиш шароитларидан келиб чиқиб, уларнинг кучи ва мотоцикл ҳолатига қараб, райдерлар дарҳол қайси қийинчилик тоифасида тугатишга ҳаракат қилишга оид қарор қабул қилишлари мумкин эди.

Шу тариқа, мен «бронза» тоифасидаги маррада биринчи бўлиб кўрган қозоғистонлик (Олмаота) райдер Артем Воронцов дастлаб «кумуш» билан якунлашни режалаштирганди. Аммо, унинг сўзларига кўра, маршрутнинг ўртасида, тушаётганда ўткир тош мотоцикл двигателини тешиб ўтган. Совутиш тизимидан мой сизиб чиққан ва тезликка ўтиш механизми ишламай қолган. Бир пайт спортчи ҳатто пойгадан чиқишни ҳам хоҳлаган. Аммо навбатдаги уринишида у яна ҳаракатланиб, тезлаша олди, яна кўплаб тўсиқларни, жумладан, маррага қадар тик кўтарилишни енгиб ўтди ва пойгани ўз тоифасида биринчи бўлиб якунлади.

Унинг ортидан кичик фарқ билан Жиззах (Ўзбекистон) шаҳридан келган райдер Дадажон Сардоров «бронза»га етиб келди. Бу тушдан олдин эди.

49 километрлик масофани энг қийин шартлар билан босиб ўтган «олтин» тоифаси финалчилари фақат кечки пайт кўринди. Turon Enduro Cup Uzbekistan 2025 мусобақаси ғолиби россиялик профессионал спортчи Сергей Терентьев бўлиб, унга мукофот сифатида 11 миллион сўм (875 доллар) топширилди.

«Олтин» тоифаси ғолибларини тақдирлаш маросими. Андрей Кудряшов фотосурати /«Фарғона»

Терентьев ғалабаси кутилмаган ҳолат эмасди: у спорт мотоциклларида 24 йиллик тажрибага эга, 10 йилдан ортиқ мураббийлик ва кўплаб эндуро мусобақаларида қатнашган. Ўзбекистонда ушбу спорт тури бўйича мусобақалар, яна бир бор эслатиб ўтамиз, биринчи марта ўтказилди. Бинобарин, ишончим комилки, ўзбекистонлик райдерлар ҳали жуда кўп ишлар турибди.