Ўзбекистон Энергетика вазирлиги матбуот хизмати фотосурати
Европа тикланиш ва тараққиёт банки ва Европа инвестиция банки Қамбарота ГЭС-1 лойиҳасини молиялаштиришда иштирок этади. Брюсселда мазкур ташкилотлар билан Қозоғистон, Қирғизистон ва Ўзбекистон энергетика вазирликлари ўртасида ўзаро англашув меморандуми имзоланди, деб хабар беради Ўзбекистон вазирлиги матбуот хизмати.
Энергетика вазирлиги хабарига кўра, келишувлар халқаро молия институтлари раҳбарлари ва таниқли сиёсатчилар, жумладан, халқаро ҳамкорлик бўйича Европа комиссари Йозеф Сикела иштирок этган Global Gateway форуми доирасида имзоланган.
Тадбир доирасида Германия халқаро ҳамкорлик жамияти томонидан ташкил этилган Марказий Осиёда шериклик мулоқоти ҳам бўлиб ўтди. Минтақавий энергетика соҳасини ривожлантириш масалалари муҳокамасига Қозоғистон, Қирғизистон ва Ўзбекистон вакиллари билан бир қаторда Тожикистон ва Туркманистоннинг тегишли вазирликлари вакиллари ҳам қўшилди.
Бундан ташқари, Global Gateway форуми доирасида Европа Иттифоқининг «Марказий Осиёда гидроэнергетика салоҳиятини ошириш» мавзусидаги сессияси бўлиб ўтди. Мутахассислар йирик трансчегаравий лойиҳалар – Роғун ва Қамбарота ГЭСлари муҳимлигини қайд этдилар. Мазкур ташаббусларнинг ҳаётга татбиқ этилиши минтақанинг энергетика хавфсизлигини мустаҳкамлаш, сув ресурсларидан оқилона фойдаланишни таъминлаш, барқарор қишлоқ хўжалигини қўллаб-қувватлашда муҳим аҳамият касб этиши таъкидланди.
Ўзбекистон Энергетика вазирлиги Қамбарота ГЭС-1 қурилиши лойиҳасининг асосий техник тавсифларини белгилаб беради. Хусусан, 5,4 миллиард куб метрлик сув омбори ва 1860 МВт қувватга эга ГЭС қуриш режалаштирилган. Бу объектда йилига ўртача 5,6 миллиард киловатт/соат электр энергияси ишлаб чиқариш қуввати яратилади.
2024 йил апрель ойида Қозоғистон, Ўзбекистон ва Қирғизистон ҳукуматлари Норин дарёсида Қамбарота-1 ГЭСини биргаликда қуришга келишиб олгандилар.
Кейинроқ Қирғизистонда жойлашган объектнинг нархи ушбу республика мутахассисларининг ҳисоб-китобларига кўра, 4 миллиард доллардан ошиб кетиши хабар қилинган эди. ГЭС қурилиши учун маблағлар шартнома тарафлари томонидан, айрим харажатлар банклар ва халқаро молия институтларининг кредит ва грантлари ҳисобидан қопланади.
ℹ️ Норин дарёсида 1- ва 2-Қамбарота ГЭСларини барпо этиш режаси Совет Иттифоқи даврида, 1988 йилда тасдиқланган. Ўшанда қурилиш бошланган, аммо маблағ йўқлиги сабабли 1994 йилда тўхтатилган. Бу вақтга келиб ишнинг 25 фоизи бажарилган эди.
2008 йили Россия ёрдами билан ГЭС-2 қурилиши қайта тикланган, лойиҳа қиймати 2 миллиард долларга баҳоланган. Икки йил ўтгач, биринчи ГЭС ишга туширилган. Бироқ, Бишкек келишув бўйича ажратилган 450 миллион долларни нотўғри ишлатганликда айбланганидан сўнг Россия билан ҳамкорлик тўхтаб қолган.
2012 йили «Русгидро» иккала ГЭСни қуриб бериши тўғрисида келишувга эришилган, бироқ орадан бир неча йил ўтиб Қирғизистон ҳукумати ушбу келишувни бекор қилиш ташаббуси билан чиққан.
